ALGEMENE INFORMATIE
Waterkwaliteitbeheersing is een kostbare en tijdrovende zaak. Voor de bewaking van de waterkwaliteit moeten regelmatig monsters van het water worden genomen die chemisch geanalyseerd moeten worden. Aan de hand van de resultaten hiervan wordt bepaald of er sprake is van een alarmerende verontreiniging. Vaak zal de analyse als uitkomst hebben dat geen drempelwaarde overschrijdende verontreinigingen zijn geconstateerd.
Om de kwaliteit van het water continu te controleren is dit “early warning” systeem ontwikkeld dat zonder externe bediening en zonder uitgebreid analyse-systeem een verontreiniging kan constateren en een alarm kan genereren.
Het “early warning” systeem is gebaseerd op het gedrag van mosselen. Mosselen in schoon water bewegen hun twee schelphelften volgens een karakteristiek patroon: ze zullen meestal open staan en slechts af en toe voor korte periode sluiten. Een mossel die zich in verontreinigd water bevindt zal een afwijkend gedrag vertonen. Afhankelijk van de aard en de hoeveelheid va de verontreiniging zullen de mosselen een ander bewegingspatroon laten zien, dat sterk af kan wijken van het normale patroon. De afwijkingen op het normale bewegingspatroon zijn o.a. een versneld openen en sluiten van de schelpen (klepperen), het gesloten houden van de schelphelften voor een bepaalde periode, het steeds minder ver openen van de schelpen en in het uiterste geval, indien een periode van (hoge) verontreiniging te lang duurt, sterven van de mosselen (gapen).
Door de bewegingen van de schelp in te lezen in een microprocessor en op deze gegevens bepaalde berekeningen uit te voeren kunnen we het gedrag van de mossel bepalen. Tevens wordt gebruik gemaakt van een geheugen voor het opslaan van data voor evaluatie van trends in het klepbewegingsgedrag.
De afstand tussen de schelpen van een mossel wordt gemeten met behulp van twee spoeltjes die ieder op een schelphelft bevestigd zijn. Op het ene spoeltje wordt een hoogfrequente spanning gezet dat een magneetveld genereert. Dit magneetveld induceert in het andere spoeltje een spanning. De afstand tussen de twee spoeltjes bepaalt de sterkte van het geïnduceerde signaal dat dus maatgevend is voor de klepstand.
Gebleken is dat mosselen op verschillende stoffen verschillend reageren. Ze zijn, net als andere biologische sensoren (o.a. vissen, daphnia’s, bacteriën) niet voor alle stoffen even gevoelig. Voor veel stoffen zijn detectiegrenzen bepaald (en nog steeds
worden stoffen aan de lijst toegevoegd). Met de bewegingspatroonsherkenning van mosselen is het goed mogelijk om, zowel in zoet als in zout water, de kwaliteit van het water te bewaken.
De MOSSELMONITOR® is ook ontworpen om stand-alone te werken met behulp van de ingebouwde oplaadbare accu’s. De behuizing met de elektronica is een praktische veldunit die op vele locaties op diepten tot 15 meter kan worden gebruikt.
